بسم الله الرحمن الرحیم
به همت پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی
جلسه شورای سیاست گذاری مرکز گفتمان توحید برگزار شد
به گزارش مدیریت ارتباطات و روابط عمومی پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی، جلسه شورای سیاست گذاری مرکز گفتمان توحید با حضور حجج اسلام فلاح شیروانی، خانجانی، سیدعلی موسوی، قاسمی، هاشمی، حیدری‌پور، حسن زاده، زادفلاح در تاریخ 11/06/1400 با دستور جلسه "بررسی طرح بخش آموزش" در سالن جلسات این پژوهشکده برگزار شد.
در ابتدای این جلسه استاد حجت‌الاسلام خانجانی فرمودند:
بازطراحی مرکز گفتمان توحید که در حال انجام آن هستیم به معنای رها کردن فعالیت‌های گذشته نیست بلکه به معنای تمرکز بر کارهایی است که به هدف نهایی مرکز نزدیکتر و بر اساس نیاز جامعه است. در سه بخش پژوهش، آموزش و ترویج بازطراحی شده است اما تمرکز بر روی پژوهش است و طرح اجمالی و تفصیلی دارد. در بخش آموزش با توجه به رسالت ابتدایی مرکز یعنی فهم اندیشه توحیدی برای 2طیف اساتید و طلاب برنامه داریم که حاج آقا هاشمی زحمت این کار را کشیده‌اند که هر 2 طرح اساتید و طلاب امروز مورد بررسی قرار میگیرد.
در ادامه حجت الاسلام هاشمی طرح خود را اینگونه ارائه نمودند:
بررسی طرح دوره آموزشی گفتمان توحید ویژه طلاب:
این طرح در بحث تربیت طلاب و تربیت اساتید به جهت گفتمان‌سازی توحید در جامعه آماده شده است.
در بحث طلاب: مسأله اساسی در بدنه حوزه علمیه عدم آشنایی با ادبیات انقلاب اسلامی است و اینکه نتوانسته اند خود را به لایه معرفتی فکر انقلاب برسانند، برنامه ما برای طلاب از بعد از پایه چهارم است که در کنار دروس خود یک دوره‌ای طراحی شود با تمرکز بر مقاله روح توحید و ابعاد آن.
طرح ما در 3 سطح طراحی شده که نتیجه آن آشنایی طلاب با ادبیات اجتماعی انقلاب اسلامی، شخصیت علمی رهبر انقلاب، شناخت مقاله روح توحید با ابعاد آن و شناخت یک هندسه‌ای از جهان بینی انقلاب اسلامی است که بر اساس آن می‌توانند فکر و عمل کنند و کلمه تربیت که در برخی جاها آمده ناظر به این موضوع است.
سطح 1: درآمدی بر اندیشه توحیدی:
ناظر به مقاله روح توحید بوده و با هدف آشنایی طلاب با اندیشه توحیدی به معنای عام نوشته شده است(با توجه به آسیب شناسی انجام گرفته از طلاب)
اهداف: آشنایی طلاب با فضای کلی اندیشه توحیدی، تحقق فهم عینی از ورود تاریخی توحید و تقابل آن با شرک، آشنایی با اندیشه رهبر انقلاب‌حفظه‌الله به عنوان یک متفکر جریان ساز و نظریه پرداز انقلابی در دنیای اسلام، ایجاد تعلق خاطر برای طلبه نسبت به مرکز گفتمان توحید
سرفصل ها:
1) بازخوانی زندگی توحیدی و مبارزاتی رهبر انقلاب حفظه‌الله
2) اهمیت و جایگاه اندیشه توحیدی به عنوان مرکز اندیشه اسلامی
3) بازخوانی تاریخ انبیا و اهل بیت علیهم السلام بر اساس روح توحید و تقابل توحید و شرک
4) تبیین ضرورت بحث‌های گفتمانی و اجتماعی
5) رسالت طلبه عصر انقلاب اسلامی و گره خوردن هویت طلبگی او به این فضا
سطح 2: آشنایی با مقاله روح توحید:
با هدف تمرکز بر خط به خط مقاله روح توحید
سرفصل‌ها:
1) مطرح شدن این مقاله به عنوان متن مرکزی مرکز گفتمان توحید
2) توانایی تبیین این متن توسط طلبه
3) فهم نظام جهان بینی اسلامی ذیل مقاله روح توحید
سطح 3: گفتمان سازی و امتداد بخشی اندیشه توحیدی با هدف ورود طلبه به تقابل تمدنی انقلاب اسلامی و دنیای مدرن در حد ادراک
سرفصل‌ها:
1) آشنایی با امتداد اجتماعی گفتمان توحید و چگونگی گفتمان سازی این مفاهیم
2) مقوله عنوان گفتمان سازی و چیستی آن و وظیفه یک طلبه در مقابل آن
3) شمایی از حوزه علمیه طراز انقلاب اسلامی
نکته: این سه مرحله بین 45 تا 60 جلسه نیاز دارد
نکته: 3 سطح بر اساس 3 طرح پژوهش طراحی شده است.
در ادامه حجت‌الاسلام فلاح نظرات خود را اینگونه تشریح نمودند:
طرح ایشان هوشمندانه و قابل دفاع است. ما بر اساس یک تحقیق پایه، یک حادثه اجتماعی به نام توحید را هدف گرفته ایم تا این 20 صفحه "روح توحید نفی عبودیت غیرخدا" در ذهن جامعه ایرانی نوشته شود.
نیاز ما این است که بتوانیم مجموع عملیات آموزشی پژوهشی و گفتمانی را نشان دهیم.
ما چگونه میخواهیم به این اهداف برسیم؟؟
این برنامه آموزشی در حوزه است، سؤال: در زندگی و برنامه طلاب این برنامه آموزشی چگونه است؟! مانند حلقات شهید صدر نباشد که ابتدا فضل بود و سپس به نقطه موازی تبدیل شد.
باید بررسی خوب میدانی و ارزیابی محیطی داشته باشیم که بر اساس واقعیت پیش برویم، به گونه ای که کد پیج ما با کد پیج آموزشی حوزه علمیه هماهنگ باشد.
باید بررسی کنیم که از زاویه حیات حوزوی و صنف حوزوی ما (مرکز گفتمان توحید) چه هستیم؟ البته این مسائل برای الان نیست اما باید گوشه ذهن ما باشد زیرا پس از مدتی معارضه ها شروع خواهد شد و اگر دوره‌ای برگزار شود دعواها شروع می‌شود.
با توجه به این مطالب منطق مواجهه چگونه باید باشد؟
باید دقت کنیم که در اندیشه پایه توحیدی ابهامات مفهومی ما کم نیست، هر چند این مسائل سخت‌گیرانه است و با توجه به منطق مواجهه دارد بیان می‌شود اما نگفتن این مطالب اصلا کار درستی نیست، این فضا از لحاظ اندیشه توحیدی اصلا شناخته شده نیست، ناظر به یک هدف، یک حیاط و یک مسئولیتی که در این عصر قبول کرده ایم و صحبت از یک احیا میکنیم که همان اندیشه توحیدی است که احیا می‌کند، هر چقدر به وضوح برسیم روی آموزش ما تأثیر می‌گذارد لذا درگیری علمی در این فضا خواهیم داشت، این مطالب به دلیل آن گفته شد که جمع اهل فضل هستند و ما باید دائما در حال پردازش باشیم، اما اصلا قائل به سخت گیری نیستم چرا که کار در طراز خوبی بسته شده است و پس از چند مورد چکش کاری باید سریعا وارد اجرا شد.
برخورد منطقی بر اساس این مسائل آن است که این طرح را خیلی دست کاری نکنیم هر چند که تأملاتی که گفته شد وجود دارد اما باید پیش رفت.
در ادامه حجت الاسلام حیدری پور اظهار داشت:
پیشنهاد دارم که یک بررسی منتقادانه نسبت به نظام الهیاتی حوزه باید داشته باشیم که چه دارایی‌هایی دارد و چه چیزهایی را ندارد؟! کتبی که الان مدار بحث آموزش قرار گرفته اند چه محتوایی دارند؟ حتی اگر این محتوا محصّل نباشد بازهم یک نظام است، این نظام نسبت به نظامات دیگر چگونه است؟
اثر این بررسی منتقادانه آن است که وقتی با بزرگان مانند آیت‌الله اعرافیحفظه‌الله جلسه داریم بر اساس این دلالت ها حرف برای گفتن هست.
در ادامه حجت الاسلام موسوی به بیان نظرات خود پرداختند:
این طرح نامه منضبط و جمع و جور و دست یافتنی است و شعاری نیست و ابتدا و انتها و محصول نهایی کار مشخص است. هرچند به نظر بنده تا طرح نامه کامل فاصله دارد.
نظر بنده این است که ما فعلا 3 کتاب درسی برای طلاب آماده کنیم و در مرحله بعد 3 کتاب درسی برای اساتید که احتمالا در دوره ای که برای اساتید دارید یک محصول پژوهشی بیرون خواهد آمد که همان کتاب کار اساتید باشد.
چشم انداز در قدم بعدی قطعا رسیدن به یک متن علمی رسمی حوزوی است اما بنده فکر میکنم خیلی با آن فاصله داریم پس قدم فعلی این است که این دو لایه محصول را آماده نمائیم که ظاهرا لایه اول که مربوط به طلاب و در حال انجام است و لایه دوم بر اساس توضیحات و طرحی که دارند، باید ببینیم چگونه است.
ترجیح این است که یک کتاب 500 صفحه ای با عمق علمی بیرون بیاید که خیلی ما را به قدم نهایی یعنی تبدیل شدن به متون علمی جامع حوزوی نزدیک می‌کند که در متن حوزه علمیه جاگیر شود و مهم و مشکل همان کتاب آخری است که باید تولید شود زیرا در حوزه اینگونه است که مثلا تا اسفار اربعه نداشته باشید بدایه و نهایه نیز ندارید.
حجت الاسلام هاشمی طرح مربوط به اساتید خود را اینگونه ارائه نمود:
بررسی طرح دوره آموزشی تربیت استاد ویژه گفتمان توحید:
عنوان این طرح استعداد یابی و تربیت اساتید است که ناظر به آماده کردن طلاب فاضل و قوی در حوزه علمیه برای اضافه شدن به کادر تدریس مجموعه است که دو جه دارد:
- آماده سازی آنها از ابتدا
- استعداد یابی که استعداد یابی خود دو بخش است:
الف) ناظر به پیدا کردن ورودی هایی برای دوره آموزشی است
ب) عده ایی وجود دارند که حائز مواردی که ما میخواهیم آموزش دهیم، هستند و تنها باید با اینها جلساتی گرفته شود تا با ادبیات مرکز آشنا شوند.
این طرح بر اساس نیاز عاجل مجموعه مطرح شده و الا اگر اُفق های بالاتری را می‌دیدیم، بسیار جدی تر میتوان این مسائل را مطرح نمود.
این طرح در دو سطح طراحی شده است:
- سطح عمومی:
سه الگو در این سطح مطرح شده، ما یکسری سرفصل و اهداف مشخص داریم.
اگر میخواهیم استادی تربیت کنیم تا بتواند در حوزه آموزش مساله روح توحید به ما کمک کند و در حوزه ترویجی و پژوهشی نیز بتواند همکاری کند، این فرد باید کسی باشد که با پشتوانه های فکری و تئوریک ادبیات انقلاب اسلامی کاملا آشنا باشد یعنی استادی عالی که با مجموعه جهانبینی اسلامی، نظام اسلامی وحکمت اسلامی آشنا باشد و کامل به این مطالب مسلط باشد و سطحی نباشد و اینگونه نباشد که تنها یک دور روح توحید را تدریس کرده باشد.
این سطح با سه الگوی ناظر به نیاز عاجل مجموعه طرح شده است:
اول) دوره جامع: برای طلابی که مقدمات ورودی ما را دارند اما سرفصل های این دوره را حائز نبوده و لازم است این را بگذراند یعنی مربوط به پایین ترین سطح مخاطبان ما
دوم) کسانی که یک بخش اساسی از سرفصل های ما را گذرانده اند و یا آن را حائز هستند که اینها را برای تدریس سطح دیگری که کار نکرده اند به کار میگیریم. اینها کسانی هستند که الهیات اسلام را حائزند اما در فضای الهیات اجتماعی اسلام زندگی نکرده اند.
سوم) افرادی که طرح کلی و روح توحید را کامل خوانده و مطالعه و مباحثه کرده اند اما هنوز آن پشتوانه های کافی برای افهام معنای واقعی اینها را ندارند چنین افرادی صلاحیت کامل برای راهبری ادبیات اجتماعی اسلام را ندارد لذا آن سرفصل های تفصیلی ما برای افرادی است که دوره جامع را شرکت می کنند اما به دلیل بررسی صحنه و مواجهه با افرادی که یک بخش را دارند و یک بخش را نه، ما میتوانیم آنها را بالفعل کنیم آن الگوی دو و سه در اینجا به کار می آید که یکی آشنایی با الهیات اجتماعی اسلام و یکی دوره آشنایی با مکتب حکمی اجتماعی امام و اندیشمندان انقلاب است که بیشتر ناظر به آقا و شهید مطهری و علامه طباطبایی است.
- سطح تخصصی:
مربوط به آینده کار است، اگر سطح عمومی را کسی بتواند با موفقیت سپری کند خروجی های آن می تواند ذیل گروههای علمی که در مرکز شکل میگیرد قرار بگیرند به عنوان اساتیدی که هیئت علمی آن گروه هستند یا پژوهشگرهای همکار آن گروه خاص هستند. نتیجه این کار خروجی تخصصی برای مرکز است.
شرایط پذیرش:
بینشی، دانشی، انگیزشی و مهارتی که اینها شرایط عمومی هستند که به تفصیل در طرح آورده شده است.
ما باید یک جذب فعال مرکز نیز داشته باشیم:
به معنای شناسایی افراد به دردخور برای این کار و ما استینافا دنبال افراد برویم نه اینکه صرف یک اطلاعیه برای شرکت در دوره داشته باشیم.